Uprawnienia UDT – kto ich potrzebuje i jak je zdobyć?

Czym są uprawnienia UDT?

Uprawnienia UDT to zaświadczenia potwierdzające, że dana osoba ma kwalifikacje do obsługi i konserwacji urządzeń technicznych. Nadawane są przez Urząd Dozoru Technicznego, czyli instytucję państwową, która została powołana, aby zapewnić bezpieczeństwo obsługi instalacji technicznych i urządzeń pod względem prawnym podlegających dozorowi technicznemu. Aby zdobyć takie uprawnienia, należy ukończyć specjalistyczny kurs, a następnie zdać egzamin przed komisją terenową UDT.

Urząd Dozoru Technicznego – rola i obowiązki

Czym dokładnie zajmuje się Urząd Dozoru Technicznego? Urząd działa na kilku polach – jednocześnie prowadzi działalność szkoleniową, certyfikacyjną i przeprowadza badania oraz ekspertyzy dotyczące urządzeń podlegających dozorowi technicznemu. Co to znaczy w praktyce? UDT odpowiada m.in. za prowadzenie kursów dla przyszłych operatorów maszyn i organizację egzaminów, regularne kontrolowanie stanu urządzeń, a także analizowanie skutków uszkodzeń maszyn i monitorowanie stopnia zagrożenia, które mogą stwarzać.

Zakres działalności UDT szczegółowo określa ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym.

Co oznaczają „uprawnienia UDT”?

Co to znaczy, że ktoś ma uprawnienia UDT? Osoba posiadająca uprawnienia UDT potrafi obsługiwać daną maszynę transportu bliskiego w różnych warunkach, zna metody jej konserwacji i wie, jak pracować zgodnie z przepisami BHP.

Uprawnienia wydawane są w formie plastikowych kart, które potwierdzają uzyskaną licencję. Co istotne, mają one określoną ważność.

Jakie urządzenia wymagają uprawnień UDT?

Do obsługi jakich urządzeń należy mieć ważne uprawnienia UDT? Uprawnienia musi zdobyć każdy, kto chce być operatorem:

– podnośników koszowych, w tym podnośników teleskopowych, przegubowych i nożycowych takich jak te: https://www.riwal.com/pl/sprzedaz/nowe-maszyny/podesty-ruchome/podest-nozycowy/

– wózków widłowych z napędem spalinowym lub elektrycznych, np. takich: https://www.riwal.com/pl/sprzedaz/uzywane-maszyny/material-lifting/wozki-widlowe/

– żurawi samojezdnych i HDS-ów,

– suwnic, wciągarek i różnego typu podestów ruchomych, np. podestów masztowych dostępnych tu: https://www.riwal.com/pl/sprzedaz/nowe-maszyny/podesty-ruchome/

– ładowarek teleskopowych sztywnych lub obrotowych.

Uprawnienia są wymagane bez względu na to, czy maszyna unosi 227 kg na 4,5 m tak jak model JLG ES1530L, czy 1021 kg na maksymalną wysokość ponad 12 m jak JLG RT3394.

Kto musi posiadać uprawnienia UDT?

Uprawnienia UDT musi więc posiadać każdy, kto chce zostać operatorem wyżej wymienionych maszyn. Od tej zasady nie ma wyjątków. Jeśli planuje się pracować na ładowarkach teleskopowych, podnośnikach koszowych nożycowych albo wózkach widłowych, trzeba zdobyć licencję. Bez niej, zgodnie z prawem, nie można korzystać z urządzeń transportu bliskiego.

Jak zdobyć uprawnienia UDT?

Jak uzyskać uprawnienia UDT? Zgodnie z tym, co pojawiło się wcześniej, należy ukończyć specjalistyczny kurs, a następnie zdać egzamin przed komisją terenową UDT.

Do kursu może przystąpić każdy, kto ukończył 18. lat, ma wykształcenie co najmniej podstawowe i nie ma przeciwwskazań lekarskich do obsługi urządzeń.

Kurs składa się z dwóch części – teoretycznej, w trakcie której zdobywa się wiedzę na temat zasad BHP, sposobów eksploatacji i konserwacji urządzeń, a także budowy i zasad ich działania oraz części praktycznej, w trakcie której uczy się, jak poruszać się maszynami i działać w różnych warunkach terenowych, z różnym obciążeniem.

Egzamin, podobnie jak szkolenie, również podzielony jest na dwie części. Część teoretyczna to test jednokrotnego wyboru – uczestnik odpowiada na 15 pytań z wiedzy ogólnej i szczegółowej, zaś część praktyczna to odpowiedź na jedno pytanie od inspektora i wykonanie manewru jazdy. Jeśli egzamin zostanie ukończony z oceną pozytywną, zdający zdobędzie uprawnienia i otrzyma legitymację UDT.

Ile kosztują i jak długo są ważne uprawnienia UDT?

Ile kosztuje zdobycie uprawnień UDT? Za kurs trzeba zapłacić od 1000 zł w górę w zależności od miejsca, w którym jest realizowany i rodzaju maszyn, którego dotyczy. Do tego należy jeszcze doliczyć opłatę za podejście do egzaminu – od 9 lutego 2024 r. wynosi ona 268,33 zł.

Uwaga – trzeba pamiętać, że od 1 czerwca 2019 r. uprawnienia UDT wydawane są czasowo. Co to znaczy? Mają określoną ważność. W przypadku ładowarek teleskopowych i podestów ruchomych uprawnienia są ważne przez 5 lat od daty wydania, zaś w przypadku wózków widłowych 10 lat.

Jeśli chce się je przedłużyć, co najmniej 3 miesiące przed upływem terminu ich ważności należy złożyć wniosek do UDT. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie o wykonywaniu pracy na maszynach przez okres minimum 3 lat (ładowarki teleskopowe i podesty ruchome) lub o wykonywaniu pracy przez okres minimum 3 lat w ciągu ostatnich 5 lat (wózki widłowe).